KLACHT BIJ CENTRUM VOOR GELIJKHEID VAN KANSEN IN VOORBEREIDING
Andy Vermaut rechts op de foto in charmant gezelschap op het veld van Chelsea. Hij bereidt een klacht voor bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen omdat hij vindt dat het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden.
KOEKELARE - De rondzendbrief die dezer dagen heel wat stof doet opwaaien, wat betreft de nieuwe wet op de uitgebreide minnelijke schikking en die al sinds de stemming van de wet in mei 2011 wordt toegepast en waarbij criminelen onder bepaalde voorwaarden hun straf kunnen ontlopen door het betalen van een minnelijke schikking, blijft bij Jan met Pet voor beroering zorgen. Dat is ook Andy Vermaut niet ontgaan en die schreef opnieuw prompt alle politici aan. De commentaren zijn uiteenlopend maar Vermaut vindt dat als justitie af te kopen is, het volk hiertegen moet rebelleren. ‘Men gaat weer naar de tijd van toen, naar de tijd van “klassenjustitie”. Hij vindt de afkoopbare justitie alvast niet te rijmen met het gelijkheidsbeginsel en bereid een klacht voor die hij aan het Centrum voor Gelijkheid van Kansen wil bezorgen.
Waar draait het om? De rondzendbrief in kwestie breidt het gebruik van minnelijke schikkingen in strafzaken gevoelig uit. Bij gevallen van corruptie, bedrog, oplichting, computercriminaliteit, bendevorming en zelfs diefstallen zonder geweld kunnen criminelen indien ze aan bepaalde voorwaarden voldoen en/of hebben voldaan, via een schikking hun strafblad blanco houden. Minister van justitie Turtelboom kreeg heel wat vragen over de nieuwe rondzendbrief, die volgens Andy Vermaut alleen maar “klassenjustitie” in de hand zal werken. En hij staat niet alleen met die mening, ook Stefaan Van Hecke (Groen), Juliette Boulet (Ecolo) en Peter Logghe (Vlaams Belang) delen die mening, waarbij wie geld heeft zijn proces kan "afkopen".
Houding Open VLD niet te begrijpen
Vermaut kreeg op zijn mailactie naar politici, ministers en partijvoorzitters, enorm veel reactie. Het is onmogelijk om ze allemaal weer te geven, maar merken binnen één partij toch opmerkelijk verschillende houdingen aan Nederlandstalige zijde ten opzichte van de Franstalige vleugel. Vooral binnen de liberale partij staan de meningen haaks tegenover elkaar.
“Als justitie af te kopen is, moet het volk hiertegen in opstand komen", zo opent Andy Vermaut zijn betoog. ‘Open VLD stelt dat dit systeem precies de klassenjustitie tegen gaat. Maar de voorzitter van de Commissie Justitie, de heer Alain Courtois (MR) kiest echter kant voluit mijn kant en zegt letterlijk: ‘Ik ben niet akkoord met een klassenjustitie. Dat is geen middel om het probleem van dit departement op te lossen. Ik was voorstander van een snelrecht. Dat is meer efficiënt dan alle andere procedures.’"
Het is niet de eerste keer en wellicht ook niet de laatste keer dat de geëngageerde Koekelarenaar Andy Vermaut, alle federale parlementairen, senatoren en ministers mailt. Vermaut is er ditmaal helemaal niet over te spreken dat de openbare aanklagers nu een deal kunnen sluiten met criminelen en dus hiermee een proces kunnen afkopen. “Als een mens zijn oor te luister legt bij onze burgers, dan wordt er overal te lande hierover schande gesproken” fulmineert Vermaut.
Andy Vermaut kennende, kon een actie hieromtrent dan ook niet uitblijven. Hij vindt de afkoopbare justitie alvast niet te rijmen met het gelijkheidsbeginsel en bereid een klacht voor die hij aan het centrum van gelijke kansen wil bezorgen. Maar vooraleer daartoe over te gaan stelde hij onze beleidsmensen de volgende vragen: Zal dit de klassenjustitie niet in de hand werken? Denkt men echt hiermee een oplossing te bieden? Zullen de bestaande vooroordelen ten opzichte van justitie hierdoor niet extra versterkt worden? Hoe komt het dat men dergelijke maatregelen wil nemen? Wie is verantwoordelijk voor deze maatregelen? Welk parlementair debat is er hieromtrent geweest? Is dit ook afgetoetst bij onze burgers?
Gelijkheidsbeginsel geschonden
Andy Vermaut mocht ondertussen al een 40-tal antwoorden ontvangen van parlementaire, ministers en senatoren. Bart Tommelein en Guido Depadt van Open VLD, hebben echter de studiedienst van hun partij aangeschreven en verdedigen die maatregel echter met hand en tand. Maar volgens de Koekelarenaar is de afkoopbare Justitie niet te rijmen met het gelijkheidsbeginsel. ‘Zijn alle Belgen nu nog gelijk voor de wet? Als je via de dikte van je portemonnee rechtszaken kan afkopen, dan zijn alle Belgen niet langer gelijk voor de wet’, stelt Vermaut nadrukkelijk.
"Geachte heer Vermaut, Ik verwijs naar uw vele vragen ter attentie van senator en fractievoorzitter Bart Tommelein (Open VLD) omtrent de invoering van de minnelijke schikking voor bepaalde strafzaken. Bart heeft uw vragen voor gedetailleerd antwoord voorgelegd aan de studiedienst van open VLD. Uw vragen zijn zeker pertinent en vragen om een antwoord.”
“Infra vindt u een zeer gedetailleerd antwoord dat de meeste van uw bezorgdheden naar Bart Tommelein vermoedt tegemoet komt. Voorafgaand is het aangewezen op te merken dat het systeem van de minnelijke schikking niet nieuw is in ons recht. De mogelijkheid van een schikking buiten proces, gebaseerd op de instemming van een verdachte met een door het openbaar ministerie geformuleerd voorstel, bestaat al sinds lang en werd via de Wet van 28 juni 1984 ook ingevoerd in artikel 216bis van het Wetboek van Strafvordering.”
“Dit regime van minnelijke schikking staat beter bekend als V.S.B.G. (verval van de strafvordering door het betalen van een geldsom). Het openbaar ministerie kan onder bepaalde voorwaarden aan diegene die ervan verdacht wordt een misdrijf te hebben gepleegd, voorstellen om een bepaalde geldsom te betalen en eventueel om afstand te doen van bepaalde goederen, traditioneel de “minnelijke schikking” genoemd.”
“Indien de betrokkene op een dergelijk voorstel ingaat, vervalt de strafvordering. De Wet van 14 april 2011 houdende diverse bepalingen (Belgisch Staatsblad 6 mei 2011) heeft deze mogelijkheid aanzienlijk verruimd en werd later nog aangepast met een reparatiewet. Voor meer info hierover, verwijs ik u naar de websites van de Kamer en de Senaat waar u kan zoeken op de stuknummers 53 1208 (Kamer) of 5-869 (Senaat) voor de wet diverse bepalingen en op de nummers 53 1344 (Kamer) of 5-893 (Senaat) voor de reparatiewet.”
Mening burgers niet gevraagd
“In antwoord op uw vraag over het parlementair debat, kan ik zeggen dat deze wetgeving de normale procedure heeft doorlopen, zijnde de indiening van een wetvoorstel of –ontwerp, een parlementaire bespreking in de commissie en plenaire vergadering, gevolgd door een stemming in respectievelijk de bevoegde commissie en de plenaire. Het is in ons land geen gewoonte om een aftoetsing bij de burgers, via een referendum of ander middel, door te voeren bij het tot stand komen van nieuwe wetgeving en de daaropvolgende uitvoeringsmaatregelen, zoals een rondzendbrief. Dus dat is ook nu niet gebeurd. De verantwoordelijkheid voor de totstandkoming van de nieuwe wetten ligt bij de wetgevende macht, m.a.w. bij Kamer en Senaat. Voor de uitvoeringsmaatregelen is de regering verantwoordelijk. In het geval van de minnelijke schikking, zou men ook kunnen zeggen dat het openbaar ministerie een verantwoordelijkheid draagt, aangezien zij het initiatief nemen in de individuele gevallen.”
“Artikel 216bis van het Wetboek van Strafvordering verleende tot voor kort aan de procureur des Konings de mogelijkheid om een minnelijke schikking voor te stellen voor misdrijven die strafbaar zijn met een gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaar, met een geldboete, of met beide straffen, indien hij meende voor dit misdrijf enkel een geldboete of een geldboete met verbeurdverklaring te moeten vorderen. Dit mechanisme kon echter niet worden uitgeoefend wanneer de zaak al bij de rechtbank aanhangig was gemaakt of wanneer van de onderzoeksrechter het instellen van een gerechtelijk onderzoek was gevorderd.”
“In de nieuwe regeling is dat wel het geval! Het initiatief tot een minnelijke schikking gaat ook in de nieuwe regeling nog steeds uit van het openbaar ministerie. We hebben daar niks aan veranderd omdat we niet willen kiezen voor het Amerikaans systeem van “plea bargaining”, waarbij criminelen met het gerecht over hun straf onderhandelen. We wensen niet dat de minnelijke schikking, een recht is voor de verdachte en dus kan het parket op elk ogenblik oordelen dat enkel een traditionele vervolging passend is.”
“Niets belet echter dat de verdachte zijn bereidheid tot het sluiten van een minnelijke schikking te kennen geeft aan de procureur des Konings, die hier al dan niet op kan ingaan, afhankelijk van zijn exclusief opportuniteitsoordeel. De verdachte kan anderzijds, te allen tijde afhaken, wanneer hij van oordeel is dat het voorstel tot minnelijke schikking niet op een redelijke wijze kan worden aanvaard. De procureur bepaalt de termijn waarbinnen de partijen (slachtoffer en verdachte) tot een akkoord kunnen komen in verband met de omvang van de schade en de regeling van de schadevergoeding. Wanneer de partijen tot een akkoord komen, melden ze dat aan de procureur des Konings, die dit akkoord opneemt in een proces-verbaal. Bij gebrek aan dergelijk akkoord kan de minnelijke schikking – zoals voorheen al het geval was – echter nog steeds worden voorgesteld mits erkenning door de dader van zijn burgerlijke aansprakelijkheid en vergoeding van het niet-betwiste gedeelte van de schade aan het slachtoffer.”
“De aanleiding van deze maatregelen houdt direct verband met de problemen die zich voordeden onder het oude systeem en de voordelen en oplossingen die het nieuwe systeem met zich meebrengt. Langs de ene kant gaf de wetgever zich rekenschap van een aantal problemen waarmee ons strafrecht kampt, in het bijzonder de vaak erg lange duur van strafprocessen en de praktische moeilijkheden voor de gerechtelijke autoriteiten of voor het slachtoffer om na een dergelijk tijdsverloop de uitgesproken verbeurdverklaring of schadevergoeding effectief te innen. Langs de andere kant werd de verruiming ingegeven door een verzuchting die vooral vanuit het ondernemingsleven werd geformuleerd, wat betreft de mogelijkheid om ook reeds ingestelde strafprocedures te beëindigen door een minnelijke schikking, in die gevallen waarin in hoofde van de verdachte de bereidheid bestaat om zijn schuld te erkennen en de financiële gevolgen hiervan vrijwillig op zich te nemen.”
“De verruimde minnelijke schikking is volgens ons een geschikt middel om een realistische oplossing te bieden voor tal van problemen die verband houden met de complexiteit van de zaak, de lange duurtijd van de strafprocessen en het capaciteitsprobleem van de verschillende actoren. De voordelen van het nieuwe systeem zijn onder meer dat er sneller resultaat wordt geboekt, dat een procedureslag vermeden wordt, het geld kan gerecupereerd worden, de veroorzaakte schade wordt hersteld en het gerechtelijk apparaat wordt ontlast, waardoor de gerechtelijke achterstand teruggedrongen wordt!”
“Bovendien zal de minnelijke schikking veelal worden ingezet voor zaken waar een gevangenisstraf minder zinvol is. Het lijkt ons evident dat misdrijven die een zware aantasting van de fysieke integriteit inhouden, niet in aanmerking komen. Meestal zal het gaan over zaken van (ernstige en/of georganiseerde) financiële, economische of sociale delinquentie, waaronder fiscale fraude, zowel tijdens het opsporingsonderzoek als eenmaal de strafvordering is ingesteld. Mensen die zich daaraan bezondigen, zullen getroffen worden waar ze dat het hardst voelen en het minst graag getroffen worden, namelijk in hun portefeuille!”
Wapen tegen klassenjustitie
“Voor de fiscale of sociale misdrijven waarmee belastingen of sociale bijdragen konden worden omzeild, is de minnelijke schikking pas mogelijk nadat de dader van het misdrijf de door hem verschuldigde belastingen of sociale bijdragen, inclusief de interesten, heeft betaald, en de fiscale of sociale administratie daarmee heeft ingestemd. De minnelijke schikking heeft in het verleden geen aanleiding gegeven tot klassenjustitie, dus waarom zou ze dat nu wel doen? Zoals gezegd ligt het initiatief bij het openbaar ministerie. Die zal zaak per zaak bekijken wat gepast is en wat een gepaste som is om te betalen.”
“De hoogte van het te betalen bedrag zal dus geval per geval bepaald worden, waardoor elke overtreder een aangepaste sanctie zal krijgen. Wie zwaar uit de bocht gaat, zal zwaar bestraft worden, wie licht over de grens gaat van het toelaatbare, zal lichter gestraft worden. We zien in het mechanisme van de minnelijke schikking zelfs eerder een wapen tegen de klassenjustitie.”
“Tot nu toe was het zo dat fraudeurs veel te vaak nog door de mazen van het net glipten. Er werd door hun verdediging zwaar ingezet op het pleiten van procedurefouten of stuurden aan op verjaring. Resultaat: Ellenlange processen werden gevoerd, die de samenleving veel geld kostten en dan ook nog eens dikwijls op niets uitdraaiden, waardoor veel geld werd misgelopen.”
“Met de huidige aanpassing zullen deze mensen de schade die ze veroorzaakt hebben daadwerkelijk en integraal moeten herstellen. Hier bovenop krijgen ze nog een fikse boete. Zo vermijden we jarenlange, aanslepende procedures. De sanctie zal sneller volgen op de gepleegde feiten, waardoor er geen gevoel van straffeloosheid meer zal optreden. Omdat de slachtoffers moeten vergoed zijn alvorens tot minnelijke schikking kan worden overgegaan, brengt dit ook voor hen een snellere, efficiëntere en herstelgerichte afhandeling van de zaak met zich. De belangen van het slachtoffer spelen dus ook een grote rol in de nieuwe procedure.”
“Zoals u kunt lezen, is het mechanisme van de minnelijke schikking een systeem dat de bestaande vooroordelen inzake justitie niet bevestigt, maar ze net tegengaat: justitie is traag! De minnelijke schikking speelt kort op de bal, gaat verjaring tegen en moet binnen maximum drie maanden betaald worden. Justitie kost veel geld! De minnelijke schikking recupereert veel geld en bespaart de maatschappij een hoop proceskosten. Justitie is niet efficiënt! De minnelijke schikking is dat wel want ze zorgt voor herstel van de schade en ontlasting van het gerecht. Justitie heeft geen oog voor de slachtoffers! Bij de minnelijke schikking spelen deze een centrale rol”, zo stelde de studiedienst in zijn antwoord aan Vermaut.
“Bart Tommelein wenst u te bedanken voor de vele pertinente vragen. U heeft volkomen gelijk om dit eens voor te leggen, dit gezien het belang van het onderwerp. Hopende met dit antwoord klare wijn te hebben geschonken verblijf ik, in opdracht senator en fractievoorzitter Bart Tommelein (Open VLD), Carlo Van Grootel."
Wat met gelijkheidsbeginsel
Maar Andy Vermaut vond geen voldoening in het antwoord en stelde Van Grootel daarop de volgende vraag: "En wat dan met het gelijkheidsbeginsel?"
"Ik denk dat deze passage voor zich spreekt: "Zoals gezegd ligt het initiatief bij het openbaar ministerie. Dat zal zaak per zaak bekijken wat gepast is en wat een gepaste som is om te betalen. De hoogte van het te betalen bedrag zal dus geval per geval bepaald worden, waardoor elke overtreder een aangepaste sanctie zal krijgen. Wie zwaar uit de bocht gaat, zal zwaar bestraft worden, wie licht over de grens gaat van het toelaatbare, zal lichter gestraft worden. We zien in het mechanisme van de minnelijke schikking zelfs eerder een wapen tegen de klassenjustitie. Tot nu toe was het zo dat fraudeurs veel te vaak nog door de mazen van het net glipten. Gezien het openbaar Ministerie het initiatief neemt op basis van duidelijke criteria is er geen enkel probleem met gelijkheidsbeginsel me dunkt, " stelt Carlo Van Gestel, de medewerker van Open VLD.”
Maar ook na dit antwoord is Andy Vermaut niet te spreken over deze nieuwe maatregel die Justitie volledig op zijn kop zet. ‘Dit is iets waarmee ik mij niet kan verenigen en ik vraag mij af waarom Open VLD dit blijft verdedigen’, aldus Vermaut.
Alain Courtois, voorzitter van de Commissie Justitie van de MR kiest echter resoluut de kant voor de stelling van Andy Vermaut. "Geachte Heer Vermaut, Ik ben niet akkoord met een klassenjustitie. Dat is geen middel om het probleem van dit departement op te lossen. Ik was voorstander van een snelrecht. Dat is meer efficiënt dan alle andere procedures", antwoordde die kort aan Andy Vermaut, die een klacht voorbereidt bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen.
Bron : Het Nieuwsblad / Eric Vanhooren
Geen opmerkingen:
Een reactie posten