BELGIUM : BOEK : FABIOLA EN FRANCO, DE MARIONET EN DE DICTATOR

FABIOLA EN FRANCO, DE MARIONET EN DE DICTATOR

In reactie op een tweet over de zaak-Jambon, Jan Jambon die flagrant loog over zijn betrokkenheid bij het uitnodigen van Jean-Marie Le Pen voor een lezing bij de Vlaams-nationale Debatclub, kregen wij vorig jaar de vraag wat onze stelling is “over de Franco-banden van Fabiola. Daar is Jambon klein bier tegen. Of toch hypocriet links?”

Die laatste opmerking verbaasde ons. Waarom zouden wij het Belgisch koningshuis verdedigen, erger nog: zwijgen over banden met de Spaanse dictator generaal Franco? Die banden waren bekend, maar niet alles erover was bekend en vooral: er was er geen onmiddellijke aanleiding om er over te schrijven. Dat is nu anders. Vorige week verscheen het boek Fabiola, un pion sur l'échiquier de Franco van de Brusselse historica Anne Morelli; vanaf vandaag ligt de Nederlandstalige versie Fabiola en Franco. de marionet en de dictator (foto 1) in de betere boekhandel. Na de aandacht in de Franstalige pers brachtHet Nieuwsblad vorige week vrijdag anderhalve bladzijde over het boek; Het Laatste Nieuws en De Morgenvorige zaterdag een kort artikel – evenwel zonder te verwijzen naar het boek waaruit de informatie kwam. De Standaard publiceerde gisteren een lovende recensie.

Fabiola Mora y Aragón huwde op 15 december 1960 met koning Boudewijn. Beiden waren diepgelovige katholieken; hun eerste ontmoeting vond plaats in het bedevaartsoord Lourdes. Fabiola is een telg uit een adellijk gezin in Madrid dat warme banden onderhield met de fascistische dictator generaal Franco die van 1939 tot aan zijn dood in 1975 met harde hand over Spanje regeerde. Aan de macht gekomen na de Spaanse Burgeroorlog waar het Anti-Fascistisch Front (AFF) nog herdenkingsavonden over ingericht heeft met onder andere Wannes Van de Velde en de nog altijd goed bij stem zijnde Remko Devroede (foto 2), Spaanse Burgeroorlog die ontketend werd nadat het Volksfront van linkse partijen de verkiezingen in 1936 in Spanje won.  

Uit correspondentie die Anne Morelli in Spanje kon inkijken – in België zijn die archieven niet toegankelijk of uitgezuiverd – blijkt dat koning Boudewijn al een goede verstandhouding met de Spaanse dictator had nog vóór Fabiola in beeld kwam. Ging dat aanvankelijk veelal nog om het protocol tussen twee staatshoofden, na zijn kennismaking met Fabiola werden de brieven van Boudewijn aan Franco persoonlijker en frequenter. Kort na zijn huwelijk schreef Boudewijn een uitgebreide brief aan Franco waarin hij onder andere verwees naar een ereteken dat Franco hem had toegekend, “het enige dat ik droeg op mijn huwelijk”. Boudewijn bedankte voorts uitvoerig voor de “goede zorgen” waarmee hij en Fabiola waren omringd tijdens hun huwelijksreis in een Spaans klooster.

Boudewijn en Fabiola gingen geregeld op vakantie naar Spanje en werden daarbij in de watten gelegd. Anne Morelli (in Het Nieuwsblad): “Franco regelde alles: transport, accommodatie, veiligheid en discretie. Hij stelde zijn landhuizen ter beschikking en zelfs gebouwen waarvan hij niet eens eigenaar was. Franco inviteerde zijn gasten uit Laken voor etentjes en bezoeken aan zijn jacht.” Voor Franco was het huwelijk van een Spaanse met de Belgische koning een middel om Spanje, ondanks de gruwelijke repressie, naar voren te schuiven als een land dat haar plaats had tussen andere Europese landen. Fabiola was “een modelmeisje van het regime”. Ook met het voetbal, de successen van Real Madrid, en het Eurovisiesongfestival probeerde Franco te scoren voor zijn land.

Boudewijn en Fabiola gingen wel erg ver, te ver, wanneer ze Franco feliciteerden met de verjaardag van de staatsgreep die Franco aan de macht bracht. Boudewijn en Fabiola bleven tot aan zijn dood corresponderen met Franco. Anne Morelli: “Ze konden hem nooit openlijk steunen, omdat ze beseften dat hun politieke voorkeur de monarchie in België in gevaar kon brengen. Maar in hun briefwisseling beschreven ze – ik citeer letterlijk – hun grote affectie voor Franco. Ze zagen een zielsverwant in hem.” Hebben wij zo’n koningen nodig, hebben wij überhaupt koningen nodig? En regeringen die dergelijke koningen indekken? Regeringen die de naar ons land geëmigreerde tegenstanders van het Franco-regime kort houden.

Het boek Fabiola en Franco, de marionet en de dictator is verschenen bij uitgeverij EPO en ligt vanaf vandaag in de betere boekhandel (178 p., 20 euro). De Gentse historica Lore Colaert kon het boek van Anne Morelli reeds lezen en vertelde er vorige zaterdag nog meer over bij het Radio 1-programma Interne Keuken.