Dag lezer,
Keert de opkomstplicht bij de gemeenteraadsverkiezingen over zes jaar alweer terug? Het zou zomaar kunnen. Met Vooruit en cd&v zitten er twee partijen aan de Vlaamse onderhandelingstafel, waar eindelijk wat voortgang gemaakt wordt, die een sterke tegenstander zijn van de afschaffing van de lokale opkomstplicht.
“Een idiote beslissing”, noemt Steve Vandenberghe, de socialistische burgemeester van Bredene, die afschaffing. Hij vreest dat vooral jongeren en kiezers met een sociaal kwetsbaar profiel zullen afhaken. De wetenschap geeft hem gelijk: in de vele landen waar de opkomstplicht is verdwenen, zie je dat exact die groepen eerst afhaken. Die maatschappelijke scheeftrekking is een belangrijk argument om dat kleine streepje burgerplicht toch maar te behouden.
Natuurlijk zou het meer dan een beetje onnozel zijn om in de volgende regeerperiode de afschaffing van de opkomstplicht na één keertje alweer te annuleren, zoals politiek historicus Rolf Falter opmerkt. In een interessant opiniestuk stipt hij volkomen terecht aan dat de andere ingrepen in de lokale kiesregels mogelijk ingrijpender zijn. De regel dat de grootste lijst voortaan het initiatief krijgt om een coalitie te maken en de burgemeester te leveren, heeft in vele gemeentes geleid tot ingewikkelde en ronduit vreemde fusieoperaties tussen lokale partijen.
“Het is per gemeente meer dan ooit een combat de chefs. Een strijd tussen twee of drie Bekende Gemeentenaren met rondom de clan die uit zijn of haar hand eet”, schrijft Falter scherp. De verdwenen opkomstplicht en die samenklontering in lokale kartels kunnen elkaars effect nog versterken. Want wat als kiezers in de smiezen krijgen dat politici al bij voorbaat de keuze beperken? Zullen ze dan nog wel willen gaan stemmen?
In onze politieke podcast Lopende Zaken doe ik alvast één voorspelling over die vele hybride, niet-ideologische lokale lijsten: hun score zou over het algemeen wel eens kunnen tegenvallen. Omdat kiezers die rijstebrij niet lusten. In de podcast hebben Stavros Kelepouris en ikzelf het uitgebreid over de situatie in Antwerpen en Gent. In beide steden nemen de bekende zittende burgemeesters Bart De Wever (N-VA) en Mathias De Clercq (Open Vld / Voor Gent) voorlopig minder afstand van de concurrentie dan ze zouden wensen, blijkt uit peilingen.
Zeker in Antwerpen levert dat een wat verrassende strijd op tussen de N-VA en de doorbrekende PVDA. De Wever zegt zich zorgen te maken over die ruk naar uiterst links. Maar dat moeten we niet helemaal ernstig nemen, stelt politicoloog Dave Sinardet. “De Wever heeft geen baat bij te sterke coalitiepartners, dus het komt hem niet eens slecht uit dat hij PVDA verder versterkt door de stembusslag te herleiden tot een tweekamp met ‘de communisten’.”
Dat De Wevers Antwerpse bestuurspartners Vooruit en Open Vld voor een moeilijke stembusslag staan in de Scheldestad, herinnert alle partijhoofdkwartieren er nog eens aan dat een coalitie met N-VA zelden goed afloopt. Overal waar N-VA aan de macht komt, wil ze die zo ruim mogelijk zelf bezetten, wat weinig ruimte laat voor de anderen. Ook dat speelt mee in het wantrouwen dat de regeringsvormingen vertraagt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten